اسکن تمام بدن درکانسر

۱۳۹۶-۰۶-۱۷

اطلاعات زمینه ای

این نوع تصویر برداری به کمک ید رادیو اکتیو انجام می شود این اسکن بعد از اینکه غده  تیروئید شما که مهمترین عضو مصرف کننده ید در بدن است ،توسط جراح برداشته شد ،انجام می گیرد. سنتی گرافی برای تشخیص متاستازهای تیروئید و / یا بافت تیروئیدی فعال باقیمانده شامل گرفتن تصاویری از بدن است که ۶-۲ روز بعد از خوردن ۱۳۱-I  انجام می شود. سایر پرتوداروها مانند ۱۲۳-I، ۲۰۱-Tl  وsestamibi  m99-Tc نیز می توانند اطلاعات مفیدی در اختیار بگذارند. مهمترین کاربرد این اسکن، پیگیری بیماران مبتلا به سرطان های تیروئید می باشد که علاوه بر تست های خونی، رادیوگرافی قفسه سینه و سونوگرافی گردن، مورد استفاده قرار می گیرد. پس از انجام یُد درمانی، اسکن تمام بدن با یُد در نشان دادن وسعت درگیری بافت ها و اعضای بدن نقش عمده ای داشته و در تعیین نحوه درمان در آینده از اهمیت بسزایی برخوردار است. اسکن تمام بدن با یُد معمولاً پس از قطع داروهای لوتیروکسین یا لیوتیرونین به مدتی معین و ۴۸-۷۲ ساعت پس از مصرف ید رادیو اکتیو، انجام می شود. در شرایط خاص، ممکن است به تصاویر تأخیری تر هم نیاز باشد.

موارد قابل توجه قبل از انجام اسکن

  1. بیمارانی که قرص لووتیروکسین مصرف می کنید مصرف آن را از ۴ هفته قبل از انجام اسکن قطع کنید.
  2. از وقتی قرص لووتیروکسین را قطع کردید تا دو هفته از قرص لیوتیرونین به تعداد ۲ عدد در روز (صبح و شب) استفاده کنید.
  3. دو هفته مانده به اسکن مصرف قرص لیوتیرونین را نیز قطع کنید و هیچ یک از آن دو را تا انجام اسکن مصرف نکنید. گاهی با نظر پزشک داروی لووتیروکسین ۴ تا ۵ هفته قبل از انجام اسکن قطع شده و نیازی به مصرف داروی لیوتیرونین نیست.
  4. همچنین از دو هفته قبل از اسکن باید رژیم غذایی با ید کم را رعایت نمایید. ازآنجایی که وجود ید در مواد غذایی و بعضی دارو ها باعث اختلال جذب ید رادیو اکتیو می شوند ،لازم است که بیماران با کاهش ید در موا غذایی که مصرف می کنند ،باعث افزایش میزان جذب ید رادیواکتیو شوند و اثر درمان را افزایش دهند .

داروها یا غذاهایی که به علت غنی بودن از ید ۲ هفته قبل از درمان باید از خوردن آن ها اجتناب کنید:

  1. a. لبنیات شامل ماست ،کره، پنیر ،کشک.
  2. b. نمک ید دار (استفاده از نمک بدون ید ایرادی ندارد )
  3. c. نان هایی که در تهیه آن نمک به کار می رود
  4. d. انواع کنسروها (تن ماهی) ، انواع شکلاتها، انواع غذاهای دریایی ،سس ، چیپس ،آجیل شور ، و نوشابه های گاز دار.
  5. e. چای، نسکافه و قهوه را به میزان زیاد استفاده نکنید.
  6. f. قرص مولتی ویتامین و شربت اکسپکتورانت
  7. g. تمام مواد غذایی که روی برچسب آنها اریتروزین نمایان است. این فرم از مواد رنگی معمولا” در مواد غذایی و داروهای قرمز، قهوهای و یا نارنجی هستند وجود دارد.
  8. h. نوشابه های گازدار
  9. i. چای، نسکافه و قهوه را به میزان زیاد استفاده نکنید.
  10. j. ریواس و آلبالو
  11. k. انواع سس، مانند مایونز، گوجه فرنگی، خردل و سس سویا
  12. l. انواع سوسیس و کالباس
  13. m. زرده تخم مرغ ( لازم به ذکر است که مصرف سفیدهء تخم مرغ ایرادی ندارد).
  14. n. انواع شکلات
  15. o. آجیل شور و میوهء خشک و چیپس (مصرف آجیل شیرین ایرادی ندارد)
  16. در صورت حاملگی وشیردهی حتما پزشک مربوطه را قبل از دریافت ید رادیواکتیو مطلع کنید.
  17. از آنجا که ید در ادرار و سپس در دستگاه معدی-روده ای دفع می شود، یک شب قبل از تصویربرداری یک مسهل ملایم به بیمار داده می شود تا مقدار اکتیویته را در کولون بکاهد. بدین وسیله دوز پرتوگیری کولون کاهش یافته و تفسیر تصویر آسان می شود.

 مراحل انجام کار پس از رسیدن به بخش پزشکی هسته ای:

  1. در روز و زمان تعیین شده پذیرش مراجعه کنید.
  2. در سالن انتظار منتظر بمانید تا نام شما برای دریافت رادیودارو اعلام گردد.
  3. قبل از آن که تکنولوژیست ید رادیواکتیو را به شما بدهد تاریخ و ساعت بعدی مراجعه برای انجام اسکن توسط وی مشخص می شود.
  4. ۴٫ پس از دریافت ید رادیواکتیو لازم است سریعا بخش را ترک کنید .توجه (در صورتی که سوالی دارید حتما قبل از دریافت ید رادیواکتیو آن را بپرسید)

۵ .بعداز۴۸ ساعت در زمان مشخص شده مجددابه بخش مراجعه کرده و در اتاق انتظار بیماران منتظر بمانید تا نام شما اعلام گردد قبل از رفتن به اتاق اسکن حتما مثانه خود را خالی کنید.

 

نکات قابل توجه قبل از پذیرش و پس از مصرف رادیو داروی I-131:

توجه ۱: هیچ کدام از داروهای دیگر خود را بدون مشورت با پزشک معالج قطع نکنید.

توجه ۲: در صورت وجود دستور پزشک جهت انجام آزمایش های خونی TSH-TG-Anti TG ابتدا پذیرش و نمونه گیری خون جهت آزمایشات مربوطه را انجام دهید و سپس جهت اسکن اقدام کنید.

توجه ۳: لازم  است بیماران ۲ ساعت قبل و ۲ ساعت بعد از دریافت رادیوداروی ید از خوردن غذا و مایعات پرهیز نمایند.

توجه ۴:مدارک مورد نیاز جهت پذیرش: تقاضای دریافت ید از طرف پزشک، گزارش پاتولوژی، گزارش  عمل و TSH  می باشد.

توجه ۵: به ندرت درد و التهاب محل عمل بدنبال مصرف  I-131 بروز می کند. می توان با نظر پزشک داروی ضد التهاب و مسکن استفاده کرد.

توجه ۶: به ندرت تهوع بدنبال مصرف  I-131 بروز می کند. می توان با نظر پزشک داروی ضد تهوع مانند پلازیل یا متوکلوپرامید استفاده کرد.

توجه ۷: در صورت بروز تهوع و استفراغ، دفع محتویات معده باید از طریق فاضلاب صورت گیرد و پس از آن مقدار زیادی آب ریخته شود. از ریختن مواد استفراغی روی زمین اکیدا” خودداری شود.

توجه ۸: به علت دفع ید از طریق تعریق بدن باید روزانه تا ۷ روز و نیز در روز اسکن حمام کنید و پوست بدن خود را بشویید. البسهء قبلی را داخل کیسهای نایلونی قرار داده و پس از گذشت ۵ تا ۷ روز آنها را میتوانید جداگانه بشویید و استفاده کنید. لازم است حمام ، توللت و دستشویی با دقت پاک و شسته شوند.

توجه ۹: فعالیت بدنی زیاد در طول روز به دفع سریعتر ید از بدن کمک میکند.

توجه ۱۰: بعد از هر بار اجابت مزاج، آب به مقدار زیاد ریخته (سیفون سه بار کشیده شود)  تا آلودگی احتمالی رفع شود.

توجه ۱۱: چون ید از طریق مدفوع و ادرار دفع می شود لازم است دستهایتان را ۳ مرتبه با آب و صابون بشویید.

توجه ۱۲: چون ید از طریق تنفس نیز دفع می شود و این دارو قابلیت تبخیر دارد، بهتر است در مکانی مجهز به هواکش یا پنجره استراحت کنید.

توجه ۱۳: استفاده از عینک، موبایل، ساعت و وسایل شخصی مانند کامپیوتر منعی ندارد.

توجه ۱۴:  بهتر است از ظروف یکبار مصرف استفاده شود و بعد از مصرف در کیسهای جداگانه ریخته و پس از یک هفته دور ریخته شود. از ریختن زباله های مایع در داخل کیسه اکیدا” خودداری شود و برای دفع آنها از فاضلاب استفاده شود. اگر از ظروف یکبار مصرف استفاده  نمی کنید لازم است آنها را از بقیه جدا کرده و در سینک و روشویی جداگانه از سایرین بشویید. در صورت آشپزی از دستکشهای لاتکس یکبار مصرف و ماسک استفاده کنیید.

توجه ۱۵: ید رادیواکتیو از طریق غدد بزاقی جذب و دفع می شود. به همین دلیل غدد مزبور میتوانند ملتهب شده، موجب درد، تغییر حس چشایی شده و حتی باعث خشکی دهان شود. جهت پیشگیری توصیه میشود از آبنبات ترشمزه، آب زیاد و آدامس تا زمان خواب استفاده شود.

توجه ۱۶: مسواکتان را بعد از ۳ روز عوض کنید.

توجه ۱۷: در بیمارانی که به علت کانسر تیروئید تحت عمل قرار گرفته اند،  توصیه می شود که در جهت افزایش جذب و مدت زمان باقی ماندن ید در بافتهای عملکردی تیروئیدی از روز دوم تحت نظر پزشک معالج قرص لیوتیرونین مصرف کنند.

توجه ۱۸: از روبوسی کردن با افراد و در آغوش کشیدن آنها و از تماس با کودکان زیر ۵ سال و زنان حامله در ۲ هفته اول اجتناب شود.

توجه ۱۹: توصیه میشود بیمار در اولین روز بعد از درمان تنها بخوابد.

توجه ۲۰: توصیه میشود افرادی که ید رادیواکتیو دریافت میکنند نباید در روز اول با وسایل نقلیه عمومی سفر کنند. در صورت استفاده از ماشین شخصی برای ممانعت از دریافت اشعه غیرضروری به راننده، حداکثر فاصله زمانی تا مقصد نباید بیشتر از ۲ ساعت باشد.

توجه ۲۱: ضروریست ۶ ماه از حاملگی خودداری شود.

توجه ۲۲: در ۲ روز اول حداقل ۲ لیتر آب بنوشید.

توجه ۲۳: شیردهی باید در بانوانی که در شیردهی بوده اند قطع شود.

توجه ۲۴: پس از ۲ هفته بدن شما تقریبا” عاری از مواد رادیواکتیو بوده و شما میتوانید وضعیت زندگی عدی را ادامه دهید.

توجه ۲۵:  ۲ ماه پس از مصرف قرص لووتیرکسین به پزشک مراجعه کنید ،TSH اندازه گیری شود و دوز لووتیرکسین مصرفی تنظیم گردد.

توجه ۲۵:  ۲ ماه پس از مصرف قرص لووتیرکسین به پزشک مراجعه کنید ،TSH اندازه گیری شود و دوز لووتیرکسین مصرفی تنظیم گردد.

توجه ۲۶: ضروری است همه بیمارانی که ید درمانی شده اند بعد از ۳ تا ۶ ماه جهت پاسخ به درمان به مرکز پزشکی هسته ای مراجعه کنند و با اسکن مجدد بررسی شوند.

نکته: بیمارانی که بیش از ۲ میلی کوری ۱۳۱-I دریافت می کنند، باید همان موارد احتیاطی را رعایت کنند که بیماران هیپرتیروئید درمان شده با ۱۳۱-I رعایت می کنند.

error: به حقوق هم احترام بگذاریم !!