اسکن از کبد و طحال

۱۳۹۶-۰۶-۱۶

اطلاعات زمینه ای

کبد بزرگترین و پرخون ترین عضو بدن است و نقش مهمی در فعالیت های متابولیک بدن و بقای حیات دارد. بهمین جهت تشخیص سریع بیماریهای آن حائز اهمیت است. بیماری های کبد ممکن است مربوط به خود کبد باشد و یا این که در حین بیماریهای اعضای دیگر کبد هم بطور ناخواسته درگیر شود.

امروزه تشخیص اکثر بیماری های این عضو با آزمایش و سو نوگرافی و سی تی اسکن مقدور است ولی بسته به نظر پزشک معالج در بعضی موارد از اسکن ایزوتوپیک کبد نیز استفاده می شود. در جریان تصویربرداری از کبد همیشه طحال هم نمایان میشود. برای انجام اسکن کبد پرتوداروی آماده شده از راه رگ مناسب تزریق شده و حدود ۲۰ دقیقه بعد تصویر برداری در نماهای مختلف به عمل می آید.

الف) اسکن کبد- طحال پس از تزریق کلوئید نشاندارشده با Tc-99m انجام می گیرد که بلافاصله توسط سلولهای رتیکولوآندوتلیال کبد، طحال و مغز استخوان بیگانه خواری می شود.

ب) اسکن ذخیره خون (blood pool) کبد بعد از تزریق گلبولهای قرمز نشاندار شده با Tc-99m برای تشخیص همانژیوم کاورنوی کبدی انجام می شود.

پ) اسکن طحال بعد از تزریق گلبولهای قرمز نشاندار شده با Tc-99m که توسط حرارت آسیب دیده اند، انجام می گردد. گلبول آسیب دیده، بطور انتخابی توسط بافت طحالی فونکسیونل برداشت می شود.

 

کاربردهای شایع

الف)تصویربرداری کبد- طحال

از این آزمون برای تعیین اندازه و شکل کبد- طحال و تشخیص اختلالات عملکردی سلولهای رتیکولوآندوتلیال این ارگانها استفاده می شود.

ب) اسکن ذخیره خون (blood pool) کبد

این آزمون برای تشخیص همانژیوم کاورنوی کبدی بسیار اختصاصی است. همچنین برای تشخیص ضایعات بزرگ کبدی (بیش از ۳-۲ سانتیمتر) حساسیت بالایی دارد. همانژیوم به کوچکی ۵/۰ سانتیمتر ممکن است در SPECT کشف شود.

ت) تصویربرداری طحال

این آزمون برای نشان دادن بافت طحال به کار رفته و غالبا در موارد زیر استفاده می شود :

۱- در کودکان برای تشخیص آسپلنی و پلی اسپلنی.

۲- در افرادی که ترومبوسیتوپنی آنها با اسپلنکتومی درمان شده است.

۳- تعیین ماهیت یک توده اتفاقی به عنوان بافت طحالی فونکسیونل.

 

نحوه اجرا

الف) آمادگی بیمار

احتیاج به آمادگی خاصی نیست.

 

اطلاعات قبل ازانجام آزمون

۱- تاریخچه دقیق و معاینه فیزیکی

۲- نتایج سایر آزمونهای تصویربرداری آناتومیک

۳- نتایج آزمایشات عملکرد کبد

۴- نتایج شمارش کامل خون و پلاکت، در صورت تصویربرداری طحال

۵- محل قرارگیری کاتتر شریان کبدی، در مطالعه پرفوزیون کبدی

 

اسکن کبد و طحال در تشخیص موارد زیر کمک کننده می باشد:

  • در بیماری که تودۀکبدی دارد می تواند هیپرپلازی ندولار کبدی را تشخیص دهد.
  • در تشخیص طحال فرعی کمک کننده می باشد.
  • در بیماران مبتلا به هپاتواسپلنومگالی می تواند میزان عملکرد کبد را ارزیابی نماید.
  • در افرادی که ترومبوسیتوپنی آنها با اسپلنکتومی درمان شده است.
  • تعیین ماهیت یک توده اتفاقی به عنوان بافت طحالی فونکسیونل
  • اسکن کبد با گلبولهای قرمز نشاندار به روش SPECTدر بیماری که با تودۀ کبدی مراجعه کرده است می تواند همانژیوم کبدی را با ویژگی بالائی از سایر توده ها افتراق دهد.
error: به حقوق هم احترام بگذاریم !!