اطلاعات زمینه ای
مطالعات رادیونوکلئیدی تخلیه و موتیلیته، فیزیولوژیک ترین مطالعه موجود برای بررسی عملکرد حرکتی معده می باشد. مطالعه، غیر تهاجمی بوده، از غذای فیزیولوژیک نشاندار (جامدات با یا بدون مایعات) استفاده کرده و کمی می باشد. آزمایشات متوالی می تواند تأثیر درمان را مشخص کند. این اسکن برای بررسی عملکرد عضلات معده بکار میرود. بعد از خوردن غذا عضلات معده با انقباضات خود غذا را به تکه های کوچک تبدیل کرده و به روده کوچک منتقل می کنند. در صورت اختلال عملکرد این عضلات که به این اختلال گاستروپارزی گفته میشودغذا مدت طولانی در معده باقی می ماند و سبب سوزش و درد معده میشود. گاستروپارزی بیشتر در بیماران دیابتیک دیده میشود. جهت بررسی انواع سوء هاضمه که بیشتر اختلالات فیزیولوژیک هستند تا آناتومیک، سایر روش های تصویربرداری نمی توانند پاسخگو باشند. با انجام اسکن تخلیه معده، فیزیولوژی معده و عملکرد آن به آسانی قابل بررسی است. جهت انجام این اسکن، بیمار با مصرف مقداری ماده غذایی استاندارد و نشان دار شده با ماده رادیو اکتیو بی ضرر، مورد تصویربرداری در فواصل زمانی مختلف تا حداکثر ۹۰ دقیقه، قرار می گیرد. قبل از انجام اسکن، بیمار باید ناشتا باشد و از چند روز قبل داروهایی که در عملکرد طبیعی معده مؤثر هستند، قطع نماید.
کاربردهای شایع
الف) علائم بعد از غذا
۱- تهوع ، استفراغ
۲- احساس ناراحتی بالای شکم، گاز معده
۳- استفراغ مزمن
ب) گاستروپارزی مشکوک
پ) کنترل ضعیف دیابت
ت) ریفلاکس معدی- مری
ث) پس از پاسخ به درمان برای اختلال موتیلیته که قبلا اثبات شده است
اطلاعات قبل از انجام آزمون
۱- بیماریهای مربوطه، شامل هرنی هیاتال و ریفلاکس معدی- مری
۲- مداخلات قبلی، شامل داروها (مانند سیساپراید، متوکلوپرامید، دومپریدون و اریترومایسین) و جراحی.
آمادگی بیمار
۱- برای حداقل ۸ ساعت قبل از تصویربرداری چیزی نخورد. بهتر است بعد از نیمه شب
ناشتا باشد، سپس صبح، غذای نشاندار را تجویز کرد.
۲ بیمار مبتلا به دیابت باید انسولین را با خود بیاورد. پس از دادن غذا، باید دوز انسولین
تنظیم شود.
مراحل انجام اسکن
برای انجام این اسکن بیمار باید ۴ ساعت ناشتا باشد و ۴۸ ساعت قبل از اسکن داروهای تحریک کننده معده مثل متوکلوپرامید را قطع نماید. برای تصویربرداری ابتدا غذای استاندارد حاوی ماده رادیواکتیو به بیمار خورانده شده و در فواصل منظم تصویر برداری از ناحیه معده انجام میشود. در صورتیکه در تصاویر اولیه تخلیه معده به اندازه کافی باشد نیاز به ادامه تصویربرداری نیست ولی در صورت عدم تخلیه تا ۴ ساعت تصویربرداری در فواصل منظم ادامه می یابد. مدت زمان هر تصویر یک دقیقه می باشد.
مدت زمان اسکن
کل زمان اسکن از ابتدای ورود به مرکز تا پایان اسکن حدود یک و نیم الی ۴ ساعت می باشد.