اطلاعات زمینه ای
تعیین جذب تیروئید عبارت است از اندازه گیری درصد مقدار دوز تجویزی ید رادیواکتیو که در تیروئید تجمع می یابد و در زمانهای انتخابی بعد از مصرف آن انجام می شود. همچنین با استفاده از Tc-99m پرتکنتات که به صورت وریدی تجویز می شود، جذب تیروئید را می توان با یک دوربین گاما تعیین کرد. در این آزمایش، افزایش هورمون تیروئید به علت پرکاری غده تیروئید و یا به دلایل دیگر مشخص می شود.
کاربردهای شایع
الف) کمک به تعیین مقدار ۱۳۱-I که برای درمان هیپرتیروئیدیسم ناشی از بیماری Grave’s یا گواتر ندولار سمی به بیماران تجویز می شود. جذب را باید در زمان نزدیک به درمان انجام داد.
ب) افتراق تیروئیدیت تحت حاد یا بدون درد و هیپرتیروئیدیسم ساختگی (factitious) از بیماری Grave’s و سایر اشکال هیپرتیروئیدیسم.
پ) کمک به تشخیص و تائید تشخیص هیپرتیروئیدیسم.
ت) اندازه گیری جذب در تشخیص هیپوتیروئیدیسم، ارزش محدودی دارد.
نحوه اجرا
الف) آمادگی بیمار
۱- اجتناب از مواد مداخله گر
تجمع ید رادیواکتیو در تیروئید تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. مانند:
الف) داروهایی شامل هورمون تیروئید و عوامل ضد تیروئیدی که بر محور هیپوفیز-تیروئید اثر می گذارند.
ب) غذای حاوی ید (مانند خرچنگ) و داروهای یددار (مانند کنتراست یددار، آمیودارون، بتادین)
اندازه گیری جذب را باید برای مدت زمان کافی و تا حذف تاثیر این مواد مداخله گر به تاخیر انداخت. گاهی اوقات ۱۰-۳ روز قبل از دادن ید رادیواکتیو، یک رژیم غذایی کم ید توصیه می شود.
۲- غذا با حجم زیاد می تواند جذب ید رادیواکتیو خوراکی را آهسته نموده و ممکن است با اندازه گیری جذب اولیه تداخل کند.
ب) اطلاعات قبل از انجام آزمون
۱- احتمال مصرف داروهای مداخله گر (مانند هورمون تیروئید، داروهای ضد تیروئید، داروهای حاوی ید)
۲- کنتراست یددار قبلی
۳- مصرف مواد غذایی غنی از ید
۴- اطلاعات آزمایشگاهی قبلی شامل نتایج آزمایشات عملکرد تیروئید
۵- حاملگی/ پرستاری بچه
برای کاهش دوز پرتوگیری پستان در زنان شیرده، باید مطالعه با ۱۳۱ I- را حداقل ۲ هفته به تاخیر انداخت. شیردهی باید پس از تجویز ۱۳۱ I- قطع شود، تا زمانیکه دوز پرتوگیری نوزاد کمتر از mSv 1 (mrem 100) باشد (برای این منظور می توانید با پزشک متخصص مرکز مشورت کنید).
۶- نتایج آزمایشات تصویربرداری قبلی تیروئید
۷- نتایج قبلی جذب تیروئید
۸- تجویز اخیر رادیونوکلئیدها