دسته: سر، گردن و سینه

تشخیص کاردیاک آمیلوئیدوز با اسکن ۹۹m-Tc-PYP SPECT و PLANAR

اطلاعات زمینه ای:

سیستم موکوسیلیاری (مژکی- موکوسی) تا برونشیال ترمینال وجود دارد ولی بعد از برونشیال ترمینال وجود ندارد. پس شایع‌ترین محل آسیب راه‌های هوایی در همه‌ی بیماریهای شغلی از برونشیال ترمینال به بعد می‌باشد. ذرات بین ۲ تا ۵ میکرومتر در برونشیول‌های کوچکتر و با مکانیسم رسوب وزنی یا Gravitational precipitation حذف می‌شوند. ذرات کمتر از ۱ میکرومتر با مکانیسم diffusional precipitation یا رسوب انتشاری در آلوئول ها حذف می‌شوند یعنی توسط ماکروفاژهای آلوئولی فاگوسیتوزه می‌شوند.

امروزه ماموگرافی به عنوان روش غربال گری، جهت تشخیص زود رس سرطان پستان نقش عمده ای دارد اما در شرایط خاص ضایعات دیده شده در ماموگرافی، قابل تشخیص نبوده و شک بالینی پزشک را برطرف نمی نماید. لذا استفاده از روشی که بتواند این خلأ را جبران کند، ضروری می باشد. انجام اسکن پستان با استفاده از رادیو داروی Tc99m – MIBI می تواند کمک کننده باشد به خصوص در بیمارانی که بافت پستان متراکمی دارند و یا به دلیل جراحی قبلی، آناتومی عضو از حالت طبیعی خود خارج شده باشد. در این اسکن، تصویربرداری از ۱۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از تزریق انجام می شود که علاوه بر ضایعه داخل پستان، ضایعات منتشر شده به سایر نقاط بدن را نیز نشان می دهد.

در سینتی ماموگرافی

• سینتی ماموگرافی : برای تشخیص کانسر پستان در گروه خاصی از بیماران با ریسک بالا (بیماران با پستانهای متراکم که ماموگرافی در آنها تشخیصی نمی باشد، سابقه جراحی قبلی پستان، وجود ایمپلنت یا وجود سایر علل گمراه کننده)
• اسکن با Sestamibi جهت پیشگوئی پاسخ به شیمی درمانی (MDR1)

در برخی از بیماران مبتلا به هیدروسفالی، مقدار مایع مغزی نخاعی از حد طبیعی زیادتر شده و باعث ایجاد عوارض جدی در بیمار می گردد. جهت رفع این مشکل با قرار دادن یک سر لوله ای که شانت نامیده می شود در داخل حفره های مغز و نهادن سر دیگر آن در داخل حفره شکم یا وریدهای اصلی بزرگ، می توان مایع مغزی نخاعی اضافی را به آن مناطق هدایت نمود تا از ایجاد مشکلات مغزی عصبی در بیمار جلوگیری گردد. جهت بررسی چگونگی عملکرد شانت یا باز بودن مسیر آن، از اسکن پزشکی هسته ای کمک گرفته می شود. با انجام این اسکن، اختلالات احتمالی نظیر جابجا شدن شانت از مکان اصلی خود یا گرفتگی آن در طول مسیر شناسایی می شود.

اطلاعات زمینه ای:

برخی از بیماری های مغزی، اختلالات آناتومیک ایجاد نمی کند بلکه اختلالات عملکرد یا متابولیسم در قسمتی از مغز به وجود می آورد. اختلال متابولیسم مغز را با PET تصویربرداری می کنند اما از آنجا که میزان متابولیسم نواحی مختلف مغز، کاملاً متناسب با میزان جریان خون آن نواحی است، بنابراین می توان با استفاده از دستگاه گاما کمرای SPECT، جریان خون نواحی مختلف مغز را به تصویر کشید و از این طریق اختلالات متابولیسم آن نواحی را به طور غیر مستقیم، بررسی نمود. از جمله بیماری هایی که اسپکت مغز در تشخیص آن ها کاربرد دارد، می توان به موارد زیر اشاره کرد. بررسی انواع مختلف دمانس یا اختلال حافظه که شایع ترین آن ها بیماری آلزایمر می باشد. بررسی کانون حملات صرع که برخی از آن ها، قابل جراحی و معالجه کامل می باشند.

کاربرد اسکن:

این اسکن جهت بررسی چگونگی خونرسانی به نواحی مختلف مغز و اختلالات ناشی از عملکرد و متابولیسم بافت مغز انجام می شود.

فرآیند معمول انجام اسکن:

از بیمار خواسته می شود که در اتاق نیمه تاریک، حدود ۳۰ دقیقه بر روی تخت دراز کشیده و آرامش کامل داشته باشد و پس از آن تزریق رادیو دارو انجام شده و ۳۰ دقیقه دیگر در همان حال، باقی می ماند سپس تصویربرداری انجام می-شود. برای شروع تصویربرداری لازم است تا بدن بیمار به ویژه سر، بدو

برای تصویربرداری از ترنسپورترهای دوپامین (DAT) در استریاتم در سندرم های پارکینسونیم

دست یافتن به یک روش تشخیصی صحیح برای PD خصوصا در موارد اولیه و در موارد ناواضح این بیماری اهمیت فراوانی دارد. از روشهای جدید، تصویربرداری به روش SPECT از دوپامین ترانسپورتر (DAT) جهت نشان دادن کاهش نورونی دوپامین می باشد. اسکن TRODAT –TC 99m در افتراق PD از ET و سایر علل پارکینسونیسم (PS (PSA , MSAانجام می شود.

اسکن هسته های قاعده ای مغز در تشخیص موارد زیر کمک کننده می باشد:

سندرم های پارکینسون

افتراق لرزش اولیه از سندرم های پار کینسون مثل (multiple system atrophy (MSA), progressive supranuclear palsy (PSP

تشخیص بسیار زودرس بیماری پارکینسون

افتراق سندرم های پار کینسون از پارکینسون های دارویی و روانی

افتراق دمانس لوی بادی (dementia with Lewy bodies) از بیماری آلزایمر

اطلاعات زمینه ای:

وظیفه اشک مرطوب نگهداشتن مداوم سطح کره های چشم است که برای فعالیت این عضو مهم کاملا ضروری است. اشک همواره از غدد اشکی که در سمت خارج و بالای حدقه چشم قراردارند ترشح میشود. پلک زدن های غیرارادی وپشت سرهم سبب می شود تمامی سطح کره چشم مرطوب شده و سپس اشک از راه مجاری کوچکی که در کناره داخلی چشم قرار دارند یداخل کیسه اشکی- بینی تخلیه و سرانجام وارد فضای بینی میشود. هرگونه تنگی در این مسیر تخلیه سبب اشک ریزش از چشم خواهد شد. برای تشخیص تنگی یا انسداد در مسیر مجاری اشکی از این اسکن استفاده میشود که یک آزمون بسیار ساده است. بیمار ابتدا چشمها و بینی خودرا با آب تمیز کرده و سپس توسط یک قطره چکان یک قطره از دارو در داخل هر چشم وی چکانده میشود. بعد چشمها جلوی دستگاه تصویربرداری قرارگرفته و با پلک زدن های متعدد چگونگی عبور اشک از مجاری به تصویر در می آید. زمان انجام اسکن ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بیشتر نیست. بیمارانی که به دلیل انسداد مجاری اشکی، دچار اشک ریزش دائم از چشم ها هستند نیاز به بررسی و انجام اقدامات درمانی خاص دارند. انسداد می تواند در قسمت های مختلف مجرای اشکی باشد که تشخیص آن توسط روش های پزشکی هسته ای، به سادگی قابل انجام است. با چکاندن یک قطره ۹۹mTc در هر چشم و انجام تصویربرداری می توان در کمتر از ۳۰ دقیقه، وجود یا عدم وجود انسداد و همچنین محل آن را مشخص نمود.

کاربرد این اسکن:

این اسکن برای تشخیص انسداد

در بیماریهای مختلف مانند التهابها، رادیوتراپی ، بیماریهای روماتولوژیک (مانند شوگرن) و… ممکن است غدد بزاقی درگیر شوند. در این موارد فعالیت ترشحی بزاقی مختل می شود. بررسی فعالیت تر شحی غدد بزاقی در این اختلالات و همچنین بررسی پاسخ به درمان توسط اسکن غدد بزاقی امکان پذیر می باشد. در این اسکن پس از تزریق وریدی تکنسیم تصویبرداری از غدد بزاقی زیر دستگاه دوربین گاما انجام می شود. در دقیقه ۱۵ تا ۲۰ بیه بیمار آبلیمو داده شده تا تشرح بزاق تحریک شده و کل مطالعه حدود ۴۰ دقیقه طول می کشد.

تشخیص موارد انفارکتوس قلبی به خصوص در ساعات اولیه آن، همیشه به سادگی امکان پذیر نمی باشد. گاهی از اوقات علیرغم سکته قلبی در ساعات اولیه مقادیر آنزیم های سرمی یا نوار قلبی کمک کننده نیستند و یا نتایج دو پهلو می باشند و لذا نیاز به روشی جهت رد یا تأیید سکته قلبی می باشد. اسکن با MIBI فقط در مرحله استراحت یا اسکن پیروفسفات می تواند کمک کننده باشد. به خصوص در یافتن موارد انفارکتوس بطن راست اسکن پیروفسفات کاربرد مهمی دارد.

اطلاعات زمینه ای:

ماهیچه قلب (میوکارد) همانند یک پمپ وظیفه خونرسانی به تمامی اعضای بدن را عهده داراست. این ماهیچه خود نیز برای انجام فعالیت احتیاج به اکسیژن و قند دارد که توسط جریان خون سرخرگهای کورونری تامین می شود. اگر سرخرگهای کورونری قلب دچار تنگی شوند بدنبال آن جریان خون رسانی به عضله قلب کاهش یافته و چون اکسیژن به مقدار کافی در دسترس عضله قلب قرار نمی گیرد درد سینه میشود ( آنژین صدری). در صورت عدم تشخیص و درمان پیشرفت این کمخونی کورونری منجر به سکته قلبی میشود که اگر شدید و وسیع باشد مرگ بیمار را در پی خواهد داشت. اسکن قلب با استفاده از تالیوم یا داروی مشابه آن جهت بررسی وضعیت خونگیری ماهیچه قلب (میوکارد) انجام میشود. به این منظور در روز مراجعه ابتدا در حضور متخصص قلب این مرکز نوار قلب و فشارخون بیمار ثبت و سپس مورد انجام تست ورزش یا تزریق دارو قرار گرفته و بعدازآن پرتوداروی قلب از رگ جلوی آرنج تزریق میشود . بعد از مدتی انتظارجهت تجمع پرتودارو در ماهیچه قلب بیمار زیر دوربین گاما قرار گرفته و وضعیت خونگیری قلب در نماهای مختلف به تصویر در می آید. مقدارپرتوداروی تزریقی در حد مجازو بدون خطراست.در نوبت دوم مراجعه بعد از تزریق تصویر برداری مجدد انجام شده و نتایج دو مرحله با یکدیگر مقایسه و گزارش میشود. این اسکن برای تشخیص تنگی شریان های کرونر قلب در بیمارانی که دچار درد قفسه سینه یا آنژین صدری هستند، بکار می رود. اسکن در دو مرحله استراحت و بعد از ورزش، با تزریق ماده رادیو اکتیو و در طی یک یا دو ر

با اتصال کابل مانیتورینگ قلب هنگام تصویربرداری و ضمیمه نمودن اطلاعات مربوط به فاصله دو ضربان قلب، به طور مجزا می توان به اطلاعاتی نظیر حجم انتهای دیاستول، حجم انتهای سیستول، Ejection Fraction و همچنین اختلالات حرکت دیواره قلب دست پیدا کرد. کلیه بیماران که برای اسکن قلب به مرکز پزشکی هسته ای دکتر کاظمی مراجعه می کنند، اطلاعات مربوط به فونکسیون قلب را نیز به همراه یافته های پرفیوژن آن، جهت گزارش به پزشک معالج دریافت خواهند کرد.

اطلاعات زمینه ای

بیمارانیکه به دنبال بی حرکتی دچار التهاب سیاهرگ های پا میشوند (ترومبوفلبیت) ویا افرادی که تحت عمل جراحی برروی لگن یا شکم قرار میکیرند مستعد لخته شدن خون در ریه ها هستند که آمبولی ریه نامیده میشود و باید بلافاصله تشخیص داده شده و تحت درمان قرارگیرد. تشخیص آمبولی ریه با استفاده از این اسکن است. برای انجام این اسکن آمادگی خاصی لازم نیست. بیمار زیر دستگاه خوابیده و بعد از تزریق پرتو دارو اسکن در نماهای مختلف به عمل می آید.

این اسکن جهت بررسی خونرسانی نسج ریه بکار می رود. هر عاملی که باعث کاهش خونرسانی نسج ریه شود، به صورت نقص پرفیوژن در اسکن مشاهده خواهد شد. از شایع ترین کاربردهای آن اثبات یا رد آمبولی ریه در بیمارانی می باشد که به دنبال اعمال جراحی، دچار علائم حاد تنفسی می شوند. معمولاً اسکن پرفیوژن ریه در این موارد به همراه اسکن ونتیلاسیون ریه انجام می شود ولی در اغلب مراکز به دلیل موجود نبودن رادیو داروی مناسب برای اسکن ونتیلاسیون ریه، اسکن پرفیوژن به تنهایی و مقایسه آن با رادیوگرافی ساده ریه از دقت تشخیصی قابل قبولی برخوردار می باشد. کاربرد دیگر آن بررسی کمّی میزان پرفیوژن هر یک از لوب ها و یا سگمان های ریه می باشد که قبل از عمل جراحی برداشتن قسمتی از ریه، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این اسکن نیاز به آمادگی خاصی ندارد و تصویربرداری بلافاصله بعد از تزریق انجام می شود.

قبل از انجام اسکن ریه لازم است رادیو