دسته: شکم و لگن

اطلاعات زمینه ای

درخونریزیهای دستگاه گوارش تحتانی ، جهت بررسی وجود خونریزی فعال وتعیین حدود ناحیه خونریزی کننده از اسکن RBC استفاده می شود. بیمار نیاز به هیچگونه آمادگی ندارد. پس از تزریق رادیودارو تصویربرداری از ناحیه شکم ولگن ابتدا به صورت دینامیک زیر دستگاه دوربین گاما به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه انجام می شود. تصاویر تأخیری در ساعتهای بعدی گرفته می شود. حتی گاهی اوقات نیاز به مراجعه در روز بعد و گرفتن تصویر ۲۴ ساعته نیز می باشد. اسکن با گلبولهای قرمز نشاندار در بررسی خونریزی گوارشی در موارد زیر کمک کننده می باشد:

• در صورت مشاهده خون در رکتوم ، منشأ خونریزی گوارشی تحتانی از کجاست؟
• در بیمار مبتلا به خونریزی گوارشی که ارزیابی آندوسکوپیک فوقانی و تحتانی منفی بوده است، آیا منشأ خونریزی گوارشی از رودۀباریک می باشد ؟
• در صورتیکه تست خون مخفی مدفوع مثبت باشد، آیا خونریزی مزمن گوارشی با شدت کم وجود دارد ؟
• در کودک مبتلا به خونریزی گوارشی تحتانی آیا علت خونریزی دیورتیکول مکل می باشد ؟

  اسکن با گلبولهای قرمز نشاندار در بررسی خونریزی گوارشی در موارد زیر کمک کننده می باشد:

• در صورت مشاهده خون در رکتوم ، منشأ خونریزی گوارشی تحتانی از کجاست؟
• در بیمار مبتلا به خونریزی گوارشی که ارزیابی آندوسکوپیک فوقانی و تحتانی

اطلاعات زمینه ای و تعاریف

التهاب حاد کیسه صفرا (کوله سیستیت حاد) در اغلب موارد نیاز به جراحی فوری دارد که تشخیص آن با معاینه و سونوگرافی همواره مقدور نمی باشد. اسکن مجاری صفراوی، انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا در اثر التهاب، عفونت و یا سنگ را نشان می دهد. همچنین این اسکن برای تشخیص عوارض پس از جراحی های مجاری صفراوی، افتراق انواع زردی نوزادان و تشخیص برخی ضایعات فضاگیر کبد بکار می رود. در صورت نمایان شدن کیسه صفرا می توان با گرفتن تصاویر پس از مصرف غذای چرب، شدت انقباض کیسه صفرا را نیز مشخص نموده و از این طریق به اختلال عملکرد کیسه صفرا پی برد. انجام این اسکن معمولاً نیاز به آمادگی دارد. به عنوان مثال ۴ ساعت ناشتا بودن برای بررسی التهاب کیسه صفرا و یا مصرف فنوباربیتال قبل از بررسی زردی نوزادان لازم است. سنتی گرافی کبدی-صفراوی یک روش تصویربرداری تشخیصی توسط پرتوداروهای نشاندار شده با TC-99m به صورت وریدی تزریق می شود و برای ارزیابی عملکرد سلولهای کبدی و باز بودن سیستم صفراوی می باشدکه بوسیله ردیابی تولید صفرا و جریان آن ازکبد به روده باریک از طریق سیستم صفراوی انجام می شود. طی این آزمون تصاویر متوالی ازکبد، درخت صفراوی و روده بدست می آید. در این مطالعه استفاده از جمع آوری و تحلیل کامپیوتری داده ها و همچنین تداخل فارماکولوژیک معمول می باشد.

کاربردهای شایع

الف) ارزیابی عملکرد سیستم کبدی-صفراوی

اختلالات حرکتی مری علاوه بر ایجاد درد قفسه سینه، ممکن است منجر به بازگشت محتویات معده به مری شده و حتی باعث ورود آن به مجاری تنفسی گردد. اسکن ترانزیت مری در نشان دادن اختلالات حرکتی مری نقش بسیار مهمی دارد. از محاسن این اسکن در مقایسه با سایر روش ها، سهولت انجام و تشعشع بسیار اندک به بیمار می باشد. جهت انجام این اسکن نیاز به ناشتایی از شب قبل و عدم مصرف داروهای تأثیر گذار بر حرکت مری می باشد. انجام اسکن ساده بوده و تصویربرداری معمولاً بعد از مصرف ۱۰ سی سی آب حاوی ماده رادیو اکتیو، آغاز می شود.

اطلاعات زمینه ای مطالعات رادیونوکلئیدی تخلیه و موتیلیته، فیزیولوژیک ترین مطالعه موجود برای بررسی عملکرد حرکتی معده می باشد. مطالعه، غیر تهاجمی بوده، از غذای فیزیولوژیک نشاندار (جامدات با یا بدون مایعات) استفاده کرده و کمی می باشد. آزمایشات متوالی می تواند تأثیر درمان را مشخص کند. این اسکن برای بررسی عملکرد عضلات معده بکار میرود. بعد از خوردن غذا عضلات معده با انقباضات خود غذا را به تکه های کوچک تبدیل کرده و به روده کوچک منتقل می کنند. در صورت اختلال عملکرد این عضلات که به این اختلال گاستروپارزی گفته میشودغذا مدت طولانی در معده باقی می ماند و سبب سوزش و درد معده میشود. گاستروپارزی بیشتر در بیماران دیابتیک دیده میشود. جهت بررسی انواع سوء هاضمه که بیشتر اختلالات فیزیولوژیک هستند تا آناتومیک، سایر روش های تصویربرداری نمی توانند پاسخگو باشند. با انجام اسکن تخلیه معده، فیزیولوژی معده و عملکرد آن به آسانی قابل بررسی است. جهت انجام این اسکن، بیمار با مصرف مقداری ماده غذایی استاندارد و نشان دار شده با ماده رادیو اکتیو بی ضرر، مورد تصویربرداری در فواصل زمانی مختلف تا حداکثر ۹۰ دقیقه، قرار می گیرد. قبل از انجام اسکن، بیمار باید ناشتا باشد و از چند روز قبل داروهایی که در عملکرد طبیعی معده مؤثر هستند، قطع نماید.

کاربردهای شایع الف) علائم بعد از غذا ۱- تهوع ، استفراغ ۲- احساس ناراحتی بالای شکم، گاز معده ۳- استفراغ مزمن ب) گاستروپارزی مشکوک پ) کنترل ضعیف دیابت ت) ریفلاکس معدی- مری ث) پس از پا

اطلاعات زمینه ای:

این اسکن در تشخیص برخی بیماری های نوروآندوکرین کاربرد دارد و روشی مناسب برای بررسی تومورهای اولیه و متاستاتیک با منشا نوروآندوکرین نظیر تومورهای غده فوق کلیه ( نوروبلاستوم، فئوکروموسیتوم و …) می باشد.

 فرایند انجام اسکن: ابتدا رادیودارو به بیمار تزریق شده و ۱ ساعت بعد و در صورت نیاز ۴ ساعت بعد از تزریق رادیودارو تصویربرداری به صورت تمام بدن و نماهای اضافی به مدت حدود یک ساعت انجام می شود. گاهی تصویربرداری به روش SPECT می تواند به تفسیر نتایج کمک کند.

آمادگی اسکن:

در یک ماه اخیر نباید آمپول اوکتروتاید استفاده شده باشد.

بیمار قبل از انجام اسکن مایعات فراوان بنوشد.

بهتر است از چند روز قبل اسکن از ترکیبات ملین استفاده شود.

نیاز به ناشتایی وجود ندارد.

مدت زمان انجام:

حدود ۲ تا ۵ ساعت (از ابتدای پذیرش تا انتهای تصویربرداری)

  نکات قابل توجه:

.عارضه و میزان اشعه این

اسکن برگشت ادرار از مثانه به حالب Direct Radionuclide Cystogram (DRC)

اطلاعات زمینه ای

یکی از مهمترین موارد همراه با عفونتهای ادراری شیرخواران وکودکان وجود برگشت ادرار از مثانه به حالب می باشد. از این اسکن و همچنین تصویربرداری رادیولوژیک VCUG جهت بررسی وجود برگشت ادرار استفاده می شود. معمولاً با افزایش سن بیمار این مشکل خودبخود رفع می گردد. در مواردی که شدید بوده، ضایعه کلیوی ایجاد کرده باشد یا با افزایش سن برطرف نشود بیمار تحت عمل جراحی قرار می گیرد. انجام DRC یا VCUG برحسب نیاز هر فرد ونظر پزشک مربوطه برای بیمار در نظر گرفته می شود. با توجه به تفاوتهایی که بین این دو روش وجود دارد ممکن است انجام یکی برای بیمار در نظر گرفته شود. فقط باید توجه داشت که حساسیت DRCپزشکی هسته ای برای تعیین وجود برگشت ادرار بیشتر و میزان اشعه دریافتی بیمار چندین برابر کمتر می باشد. عفونت دستگاه ادراری یک مشکل رایج در جمعیت کودکان است. علائم و یافته های بیماری به خصوص در کودکان خردسال، غیراختصاصی می باشد. نقش ریفلاکس مثانه ای-حالبی در پاتوژنز پیلونفریت به صورت ناقص شناخته شده است. تقریبا ۵۰% بیماران مبتلا به عفونت دستگاه ادراری فوقانی، ریفلاکس مثانه ای-حالبی دارند. اگر عفونت مجرای ادرار تشخیص داده نشده و کاملا درمان نشود، می تواند منجر به افزایش فشار خون و نارسایی مزمن کلیه گردد.جهت بررسی وجود و درجه بازگشت ادرار از مثانه به حالب ها و نیز باقیمانده ادرار در مثانه بکار